TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’den hakem açıklaması: Kriterlere göre atamalar yapılıyor

Merkez Hakem Şurası (MHK) Ağustos Ayı Eğitim Semineri, TFF MHK Danışmanı Hugh Dallas’ın iştirakiyle gerçekleştirildi. Riva Hasan Doğan Ulusal Ekipler ve Kamp Tesisleri’ndeki seminerin başında yer alan Süper Lig hakemleri, TFF Lideri Mehmet Büyükekşi’nin konuşmasından sonra salondan ayrıldı. Büyükekşi ile birlikte MHK Lider Vekili Murat Ilgaz ve MHK Hakem Danışmanı Hugh Dallas, Süper Lig’de geçtiğimiz iki haftanın değerlendirmesini yaptı.

MHK Lider Vekili Murat Ilgaz, her durumda VAR müdahalesinin konuşulmasının hakemlerin öz inançlarını azalttığını ve VAR’a bağımlılık yarattığını söyledi.

Ilgaz, birinci iki haftayı tamamladıklarını ve hakemlerle birlikte bu sabah seminerde kıymetlendirme yaptıklarını tabir ederek, “Bu kıymetlendirme sonunda yüzde 94.4 muvaffakiyet ede ettiğimizi gördük. Kritik durumları teker teker inceleme fırsatı oldu. Sevinçle söyleyebilirim ki, VAR konusunda müdahaleler konusunda önemli boyutta uzaklık aldık” formunda konuştu.

“Yıllar içinde her türlü olay için, kolay taç atışı için bile hakemlerin, VAR’ın konuşulduğunu tespit ettik” diyen Ilgaz, “Bu durum hakemlerin öz inançlarının azalmasına, VAR’a bağımlılık yaratmasına, bu yüzden neredeyse kararlarını VAR’a danışarak vermelerine yol açtı. Protokol gereği konuşmaları minimuma indirdiğimizde, hakemler artık büsbütün alandaki yardımcılarla, 4. hakemle maç yönetmeyi, anında karar verip rastgele bir protokol dışında yardım gelmeyeceğini biliyorlar. Bu durumla teknik ve disiplin kararlarının neredeyse çok yüksek oranda kusursuz olduğunu görebiliyoruz. Tartışılan bir kaç durum elbette olacaktır, zira yanılgı herkes için var. Herkes her kadro için geçerli bu. Biz de yanılgıdan arınmış bir kurum değiliz. Kesinlikle dönem içinde kusurlar yapacağız. Değerli olan kusurların minimuma indirilmesi ve standardın sağlanması. Birebir maçta bile sağlanmadığı oluyor. Bunun için bütün bu eğitimler yapılıyor” sözlerini kullandı.

Hakemlerin protokole son derece sıkı bağlı olduklarını ve VAR denetimi yapıp onun dışında müdahalede bulunmadıklarını da söyleyen Ilgaz, “Bütün maçlarda yalnızca iki tane VAR müdahalesi oldu. Biri ceza alanı içinde elle oynamakla ilgiliydi. Görülmesi çok sıkıntı olan elle oynamaydı. İkinci müdahale de golü atan oyuncunun atak başlangıç anında elle denetim ettiği ve gol attığı durumdu. Tespit edildi, VAR’da düzeltildi. 18 maçta yalnızca iki düzeltme. 3 tane de de ofsayt. Dünya standartlarına nazaran son derece âlâ oran” dedi.

MHK Hakem Danışmanı Hugh Dallas da, TFF ailesine katıldığı için şad olduğunu vurgulayarak, “Üç saatlik verimli bir toplantımız oldu hakemlerle. İki hafta müsabakalarını da yakından takip ettim. Hakemlerin performansı manasında etkilendiğimi söyleyebilirim. Natürel kimi yanlışlar var lakin olağan. Süper Lig’in hakemleri açısından konuşursak rekabetçi bir lig olduğun söyleyebilirim. Hakemlerin işleri sahiden sıkıntı Türkiye’de. Bundan sonra da çalışmalarımızı sürdüreceğiz” diye konuştu.

Dallas, TFF Lideri Mehmet Büyükekşi’yi işaret ederek de, “Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde bulundum ve daha evvel bu derece hakemlik konusuna tutkuyla bağlı olan lider ve genel sekreter görmedim. Onların takviyesi hem benim hem de tüm hakemlere kolaylık sağlayacaktır” sözlerini kullandı.

Toplantının soru-cevap kısmında da Hugh Dallas, yansılara neden olan Beşiktaş maçındaki hakem idaresini nasıl gördüğüne ait soruya, “Maç bugünkü toplantımızda da gündeme geldi. Durumları izledik. Daha düzgün hale getirilmesi gereken şeyler olduğu konusunda fikir birliğine vardık lakin hakemlikte harikaya ulaşmak son derece zordur. Yanlışları minimize etmeye uğraş edeceğiz” cevabını verdi.

Murat Ilgaz da, MHK olarak Beşiktaş maçı hakemine bu hafta vazife verilmemesiyle ilgili soruyu, “Geçtiğimiz 2 haftada kimi minör kusurlarla elbette karşılaştık. Türkiye’de sarı kartların çok kolay çıktığını ve devamında problemler yarattığını tespit ettik. Yalnızca bunlar değil çok fazla taciz, mobbing var hakemlere. Tıpkı oyuncular Avrupa’da daha değişik Türkiye’de daha değişik tavırda oluyorlar. Biz tespit ettikten sonra 2 haftada mobbing konusunda hakemlerin daha güçlü yaptırımlı davranmasını istedik. Teknik heyetlerin daha fazla hararetli olduğunu gördük. Bununla ilgili de önlem alsınlar diye hakemleri uyardık. Birinci sarı kartın biraz ucuz, kolaya çıkması sebebiyle ikinci sarı karttan ihraç edilmesi tartışılır hale geldi. Hakemlere, ‘sarı kartlar el bombası üzeredir, yüzde yüz hakikat olması gerekir’ dedik. ‘Basit sarı karttan sonra ikiciden ihraç ederseniz, birincisi daha fazla sorgulanır ve ihraç da daha fazla sorgulanır’ dedik. ‘Mutlaka büyük bir ciddiyet ve doğrulukla gösterilmesi gerekir’ dedik. Birinci sarı karttan hakem tarafından kaçınılabilirdi fakat ikinci olmayacak demek kelam konusu değil, ikinci kart hakikat. Lakin maçın gidişatı kararları tartışılır hale getirdi. Açık olmak gerekirse iki değerli karar var, iki penaltı da doğruydu. Ancak maç içinde standardı tutturamaması, birinci maçın verdiği tedirginlikle istediğimiz düzeyde maçı tamamlayamadı. Biz de bu sabah kendisine ve öteki hakemlere, zira öbür hakemler de deneyim kazanmak zorunda bu yanılgılardan, ‘çok fazla sarı gösterildiğini, bunun azaltılması gerektiğini’ bilhassa vurguladık. Ne vakit vazife alacak Yasin Kol? Gözlemci raporları çok tatmin edici değil. Eksiklikleri doğrultusunda, iki tane gözlemci notu kabul edilebilir sonların birazcık dışında. Buna paralel biraz dinlenecek ve sırası geldiğinde maç verilecek” biçiminde yanıtladı.

Mehmet Büyükekşi’den değerli sözler

TFF Lideri Mehmet Büyükekşi ise, bir soruya karşılık, tenkitlerin yapan olmasını istediğini ve ellerinden gelen her çabayı göstereceklerini kaydederek, “Hakemlerin fiyatlarını yüzde yüz arttırdık. Hakem konuşulmasın istiyoruz artık. Öz tenkit yapmaktan kaçınmıyoruz. Objektif ve şeffafız. Yanlışsa söyleriz lakin hakemlerimizi de kimseye dövdürtmeyiz. Yanlışsız olanın da yanında olacağız. Kendi eserimizi kötülemeyelim. Bir yanlışı bütün hakemlere mal etmeyelim. Kimi hakem programlarında çıkanlar da hakemlik yaptılar. Üç ileri bir geri al…İnsan yanılgı yapmaya müsait, yapabilir, kâfi ki berbat niyet olmasın. Biz hepsinin düzgün niyetli olduğunu farz ediyoruz ona nazaran de hareket ediyoruz” dedi.

Beşiktaş Lideri Ahmet Işık Çebi ile görüşmesi de sorulan Büyükekşi, bunları eski yöntem şeyler olduğunu ve yeni bir federasyonu temsil ettiklerini belirterek, şöyle konuştu:

“Bunları duymak istemiyoruz, bu türlü şeyi de kabul etmeyiz mutlaka. Biz kulüp lideri telaffuzuyla hareket edersek o vakit TFF’nin misyonu kalmaz. O vakit her kulüp derse bunu istemiyorum, kim yönetecek maçları. 25 hakem var Süper Lig havuzunda. 6 tanesi sakatlandı 19 kaldı. Bu türlü bir şey yok. Esasen hakemleri MHK atamıyor. Münasebetiyle ilgili olay Yasin Kol ile ilgili değil olağan akış, sistem var. Yaklaşık 40 tane kriter var. Bu kriterlere nazaran hakem atamaları bilgisayar tarafından yapılıyor. Rastgele bir kulüp ben bu hakemi istemiyorum dememeli. Seçmiyorlar ki. Bu türlü bir şey yok. Puanları var hepsinin, ona nazaran sistem atama yapıyor.

Hakem performansını hem maddi hem manevi olarak kıymetlendiriyoruz. Yeterliyse maddi olarak daha fazla kazanacak berbatsa daha fazla kaybedecek. 2-3 hafta ceza alan hakemleri sistem yapacak. Ferdî olmayacak. Mecburen 6 genç hakem koyacağız. O denli bir şey yok o istenmez bu istenmez diye. O vakit biz bu ligi bırakalım. Biz kendi gruplarımıza bakalım. Lider ve teknik adamlar da kendi öz tenkitlerini yapsınlar, hakemle ilgili konuşmasınlar, hakemle ilgili biz konuşacağız.”

Ayrıyeten kulüp yöneticilerinin maç sonu hakemlerle ilgili açıklamalar yapmasına rastgele bir ceza uygulanıp uygulanmayacağı sorusu yöneltilen Büyükekşi, başından beri uygun niyetli olduklarını söylediklerini fakat her şeyin de bir sonu olduğunu belirterek, “Sınır zorlanırsa biz de gerekenleri yapmaktan geri durmayız. 5 Avrupa ülkesine yazı yazdırdım, onların talimatlarını araştırıyoruz. Tahkim şurasına bir şey deme lüksümüz yok. Lakin talimatları değişme hakkı bizim. Sabrımızı da zorlarlarsa bunu yapmaktan geri durmayız. Süper Lig’de yalnızca 4 tane kadro yok. 15 tane daha ekip var, başka ligde kadrolar var. O kadar çok yapacak iş var ki. Başarılı olamazsak Şampiyonlar Ligi’nde gelecek yıl Türkiye ekibi 3 eleme oynayacak, bunları düşünelim evvel. Ulusal grup C liginde oynuyor. Tekrar geçmişteki muvaffakiyete ulaşabiliriz, bunları konuşalım. Futbolculara da seslenmek istiyorum. Biri yere yatıyor, sedye diyorsunuz, 30 saniye sonra bir bakıyorsunuz tazı üzere koşuyor. Yeterli niyetli olalım, hakemleri aldatmak için hareket etmeyelim. Büyük ekip karşısındaki, öbürü de Türk ekibi. Düşman değiliz ki, bunun şuurunda olmamız lazım evvel. Maçı kaybeden, berabere kalan çıkıp çabucak hakemi hatalı ilan ederse bu iş sürdürülemez” yorumunu yaptı.

Öte yandan Büyükekşi, VAR sisteminin âlâ anlaşılması için RTÜK iş birliğiyle kamu spotu formunda reklam sinemaları hazırlattıklarını ve VAR ile ilgili tartışmaların daha azalabileceğini söyledi.

Sezer AFŞAR, İSTANBUL, (DHA)