Teknoloji Gol Kurtarır mı? Muslera’nın antrenörü Fadıl Koşutan anlattı…

Futbol hayatım büsbütün bir tesadüf yapıtı mahalle maçında başladı. Aslında benim asıl branşım basketboldu ve 17 yaşına kadar basketbol oynadım. O periyot mahalle maçları çok popülerdi ve hakikaten kıran kırana geçerdi. Bizim maçlarımızda kalecimiz çok gol yiyordu, bir gün ‘Kaleye ben geçeceğim’ dedim. Talih yapıtı mahalleye annesini ziyaret eden Adem Abi (Adem İbrahimoğlu) beni izlemiş. Maçın akabinde bana ‘Kaleci olmak ister misin’ diye sordu. O günden sonra parklarda, bulabildiğimiz çim alanlarda beni çalıştırdı. 17 yaşında basketbolu bırakıp kaleciliğe başladım, 20 yaşında da profesyonel olarak kalecili oldum ve profesyonel futbol mesleğime adım atmış oldum.

’17 yaşına kadar futbola basketbol kadar ilgim yoktu’

Futbol hayatımın kaleci olarak başlaması büsbütün bu olaydan geliyor. 17 yaşında kadar futbola basketbol kadar ilgim yoktu aslında. Mahalle maçlarında bizim için kazanmak ya da kaybetmek çok kıymetliydi. Onlar gazozuna maçlardan çok daha fazla mana tabir ediyordu. En az 5 bin kişi izlemeye gelirdi. Komşu mahalleyi yenmek bizim için çok mana söz ediyordu. Ben sokaklarda oynayabilidğimiz, koşabildiğimiz o devrin çocuklarından biriyim. Her şey bu türlü başladı ve kalecilik mesleğim oldu.

Kaleciler için daima ‘Sahadaki yalnız adam’ derler. Tıpkı vakitte tüm maçı kurtarırsanız bile bir yanlışlı gol, pek çok reaksiyona sebep oluyor. Bunun hakkında ne düşünüyorsunuz?

Kalecilik sonradan kazanılan bir şey değil. Şayet profesyonel bir kaleci olacaksanız bununla başa çıkacak özelliklere sahip olmalısınız. Herkes dışarıdan yalnızca bir 90 dakika görüyor fakat, kaleciler o 90 dakika içindeki en ufak bir atılıma bile hazır olmak için tüm hafta boyunca idman ve idman yapıyorlar. Bir kaleci tüm maç çok hoş kurtarışlar yaptı, bir kusurlu gol yedi, çabucak ‘eyvah’… Her maçta bir günah keçisi arıyoruz ve en kolayı olduğu için bunu kaleciye yüklüyoruz. Günümüz futbolunda artık bu anlayış değişiyor. Şayet bu sorumluluk yalnızca kalecilere yüklenecekse oyun kişisele döner. Grup oyunu oynuyorsak, yenilen golde de atılan golde de tüm kadronun hissesi vardır.

Peki futbolculuktan antrenörlüğe geçiş öykünüz nasıl başladı? ‘Abi yapma, ben daha kaleciyim’

Futbol mesleğimin son periyotlarında Galatasaray ’ın pilot ekibi olan Beylerbeyi’nin şampiyonluk yaşayan takımındaydım. Haftada 2 gün Florya Metin Oktay Tesisleri’nde idman yapardık. Beylerbeyispor’da Ömer Kükner isminde bir yöneticimiz vardı. Beni daima Galatasaray’ın A kadrosunda kaleci antrenörü olarak gördüğünü söylerdi. Ben ‘Yapma abi, ben daha kaleciyim’ derdim. Dönüp bakıyoruz, artık Galatasaray’da kaleci antrenörüyüm. 2010 yılında profesyonel futbolculuk mesleğimin bitişinin akabinde Galatasaray altyapısında hiçbir antrenörlük lisansım ve tecrübem olmadan kaleci hocalığına başladım. O vakit hocalarım bana ‘Biz seni Galatasaray Spor Kulübü antrenörü olarak yetiştireceğiz’ dediler. Öğrenme hayatım hiç bitmedi ve bitmeyecek. Bittiği an, bizim mesleğimiz de biter.

Fadıl Hoca Beylerbeyi, Galatasaray altyapısı derken bir gün Galatasaray A Grubu’nda antenörlüğe başlıyor. Ona A Kadro’nun kapılarını açan ‘kapıyı’ aşağıdaki fotoğrafta görebilirsiniz. Yalnız mecazi manada değil, nitekim A Kadro’nun kapılarını açmış. Gelin artık içinde Fatih Terim, Taffarel ve Muslera’nın yer aldığı bu enteresan öyküyü Fadıl Hoca’dan dinleyelim.

Bu benim için antrenörlük mesleğimin dönüm noktalarından biri. Ben altyapıyı çalıştırırken, A Takım’a teknik yönetici olarak Fatih Terim ve kaleci antrenörü olarak Claudio Taffarel geldi. Taffarel bir gün benim idmanımı izlemiş, akabinde benimle bir konuşma da yaptı. Sonraki gün ben de A Grup antrenmanını iki sahanın ortasındaki kapıdan izlerken, Taffarel beni yanına çağırdı. İdmanı birlikte sürdürmeye başladık. Bu benim için dayanılmaz bir his, elim ayağım titriyor adeta. Kalede Muslera, yanımda Taffarel ve az ileride Fatih Terim… Bu türlü bir üçgenin içinde buldum kendimi. Kısa bir müddet sonra Taffarel’in beli tutuldu ve içeri gitmek zorunda kaldı. Ben Muslera, Aykut (Aykut Erçetin), Ufuk (Ufuk Ceylan) ve Eray (Eray İşcan) ile birlikte kaldım. Tam o anda Muslera bana ‘Sen hoca, biz öğrenciyiz. Sen ne yaptırırsan biz onu yapacağız’ dedi. Akabinde Fatih Terim’in gerisini döndüğünü ve ‘Tafo! Bana iki kaleci gönder’ dediğini duydum. Muslera bu sefer ‘Kimi istersen gönder, sorun yok’ dedi. Ben de Ufuk ve Aykut’u gönderdim. Taffarel’in sakat olduğu süreçte de idman programlarını ben uygulattım.

Muslera’dan Taffarel’e tavsiye: Fadıl Hoca’da bir şeyler var, yanına al ve yetiştir!

O periyot Muslera, benim için Taffarel’e ‘Bu çocukta bir şeyler var, yanına al’ formunda konuşuyor. Taffarel ise bunu olumlu karşılayıp Fatih Terim’e iletiyor. Fatih Hoca da ‘Al, Fadıl Hoca’yı yetiştir’ diyor. İşte biz bu formda şimdi 2012 yılında dünyada birinci kez çift kaleci antrenörü ile çalışan ekip oluyoruz. Artık dünyadaki tüm üst seviye kadroların departmanlarında 2 kaleci hocası var. Olağan ki bu süreçte kulübümün takviyesiyle Avrupa’ya giderek UEFA A, B ve Pro Lisans eğitimlerini de aldım. O periyotta bu lisanslara sahip tek kaleci antrenörü bendim. Ben Galatasaray’da hem hoca, hem de öğrenci oldum.

Brezilya Ulusal Kadrosu’nun kalesini korumuş, Galatasaray ile 2000 yılında UEFA Kupası’nı kaldırmış efsane kaleci Claudio Taffarel’in de Fadıl Hoca’nın mesleğinde büyük bir izi var. Fadıl Hoca, Taffarel ile olan alakasını için şunları söylüyor:

Taffarel bana hiçbir vakit asistan demedi. ‘Sen asistan değilsin, kaleci antrenörüsün’ dedi. Ağır ve güç diyebileceğimiz performans – kuvvet idmanlarını bile bana bırakırdı. Bazen ‘Bugün ben sana yardımcı olacağım’ diyebilecek kadar büyük bir insandı. Bunların manası benim için çok büyük. Brezilya Ulusal Takımı’nı çalıştırmak için Brezilya’ya gittiği periyotta kendisine yöneltilen ‘Galatasaray ne olacak’ sorusuna ‘Ben size Fadıl’ı bırakıyorum. Benimle eşit olduğunu, lakin beni geçeceğini de biliyorum. Ben ulusal ekipteyken Galatasaray’daki idmanların sekteye uğramayacağını biliyorum. Siz de hocanıza inancın ve inanın’ formunda karşılık verdi. Ben size Taffarel’i anlatamam, Taffarel’i yaşamak lazım. Taffarel insanlık, abi ve hoca olarak benim için bir rol model. Hala onun izlerini taşıyor, bana bıraktıklarıyla devam ediyorum.

Uzun bir mühlet yerli ve yabancı pek çok teknik yöneticiyle birlikte büyük bir toplulukta çalıştınız. Bu size ne üzere deneyimler kattı, zorlukları var mı?

Bunların hepsi farklı kültürler, farklı bakış açıları ve farklı yorumlar demek. Herkes bir şeyler öğrenmek için Avrupa’ya sarfiyat lakin Galatasaray’da öğrenme fırsatı bizim ayağımıza geldi. Ben de her vakit yakından takip ettim ve gözlemledim. Öğrendiklerime kendi yorumlarımı, yaşanmışlıklarımı, deneyimlerimi katarak bana has, kendime has bir tarz ve idman metotları geliştirdim. Yabancı bir teknik yöneticiyle çalışmanın ekstra bir zorluğu yok zira bir grupsunuz ve ortak bir amaç için uğraş ediyorsunuz. Hepimiz birbirimize yardım etmeye çalışıyoruz. Onlar nasıl amaca ulaşmak istiyorsa, yerli hocalar da amaca ulaşmak istiyor. Buradaki en kıymetli nokta herkesin birbirine olan hürmeti ve dayanağı. Muvaffakiyetin nereden geleceği aşikâr değil. Göz arkası edilen en ufak bir ayrıntı, farklı bir bireyden ya da antrenörden gelebilir. İşte o ayrıntısı yakalamak sizi muvaffakiyete götürür. Ben tüm hocalarımla pek uyumlu çalıştım. Hepsiyle bir maksada kilitlendik. Bu amaçları kimileriyle yakaladık, kimileriyle yakalayamadık lakin sonuçta tek bir maksat vardı: Galatasaray’ın başarısı.

Fernando Muslera, 2011 yılında Galatasaray’a katıldığından bu yana ülkemizdeki en uygun kaleciler ortasına ismini yazdırdı. Fadıl Hoca, 11 yıldır birlikte çalıştığı Uruguaylı kaleciyi bize şu sözlerle anlatıyor:

Muslera’nın size anlatabileceğim bir sürü istikameti var lakin en kıymetli özelliği adamlığı.Hani ‘Adam üzere adam’ diyoruz ya daima, işte tam da o denli biri. Maç başladığı vakit, birinci düdükten son düdüğe kadar gözü hiçbir şey görmez. Tek göreceği şey hanemize yazılacak 3 puan. Alanda kimseyi tanımaz.Tek gayesi var, o maçı kazanmak. Son düdüğe kadar yapılması gereken her şeyi en ziyadesiyle, doruğa kadar zorlar. Son düdükten sonra da farklı bir Muslera görürsün. Maç içerisinde bağırır, çağırır, kızar, çıldırır, vurur lakin son düdükten sonra ‘Bu dakikadan sonra yapacak bir şey yok, yapılacak her şeyi yaptım’ der.

Muslera’nın bir ideolojisi var: ‘Ben çalışırım, çalışırsam varım’

Muslera bizim kültürümüzle yakından ilgilenen birisi. Onun Tek söylediği şey ‘Çalışmak’. ‘Ben çalışırım, çalışırsam varım’ ideolojisiyle hareket ediyor ve yaşıyor. Ülkemizde efsane olmuş bir kaleci lakin hala çalışmaya orta vermiyor. Ben Muslera’yı bir gün bile vazgeçerken, çalışmaktan kaytarırken görmedim. Ayağı kırıldığı vakit, literatüre dünya rekoru olarak da girmiş olabilir, 7. ayda alana çıktı. Muvaffakiyetinin sırrı çok çalışmak.

‘Manchester United, idman programımız için bizimle irtibata geçti’

Muslera ile birlikte fitlight kullanarak yaptığımız bu çalışmaların akabinde, Manchester United üzere kimi Avrupa kadroları, son periyotta futbola kıymetli yatırımlar yapan Bosna-Hersek ve Sırbistan üzere ülkeler bizimle işbirliği yapmak ve takviye almak için irtibata geçtiler. Bosna – Hersek Futbol Federasyonu, bu çalışmaları eğitim programlarına dahil edebilmek ismine bilgi alışverişinde bulunmak istedi. Yeniden Uruguay’dan bu işlerle ilgilenen pek çok hekim, fitlight ile yapılan bu çalışmaları idman programlarına nasıl dökebilecekleri konusunda Muslera ile irtibata geçti.

Gelelim futbol teknolojilerine. VAR sistemi, gol çizgisi üzere teknolojileri nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce bu teknolojiler furbolun ruhunu öldürdü mü?

Biz VAR’dan en büyük darbeyi aslında Muslera’nın sakatlığında aldık. 5 metre kadar ofsayt olan bir durumdu. Hakem arkadaşlara ‘Devam et’ deniyor lakin kimi şeyler net, bariz bir ofsaytı devam ettirmenin bir manası yok. Siz orada devam ettirdikten sonra size çok büyük bir vakit kaybı olarak dönüyor bu. İşte ‘Teknolojini futbolun ruhunu öldürdü’ dedikleri nokta o, vakit kaybı. Futbolcular bekliyor, soğuyor. Gol sevinçleri bile eskisi üzere olmuyor. VAR’dan gelen gol kararı sonrası yapay bir sevinç oluyor. Ofsayt çizgilerindeki noktalar da çok farklı manalar söz edebiliyor. Yorumun olduğu her yerde bence yanılgılar vardır. Futbolun içinden gelen biri olarak, VAR’ın penaltı dediği karara ben penaltı olarak görmeyebiliyorum.

‘Bize yararlı olacak tüm teknolojileri kullanmaya hazırız’

Ben bir tek gol çizgisi teknolojisini verimli buluyorum zira gol çizgisi büsbütün bir matematiktir. Top çizgiyi geçerse seni onaylıyor. Orada bir yorum yok. Ve yalnızca gol çizfisi teknolojisi kâfi diye düşünüyorum. Dünya dönüyor, teknoloji süratle değişiyor. Biz bunları yakından takip edip bize yararlı olacak tüm teknolojileri kullanmaya hazırız.

Peki sizce neden futbolun içindeki yardımcı teknolojiler ilerledikçe ülke futbolumuz daha geriye gidiyor? Ulusal Grup, ekiplerimizin Avrupa muvaffakiyetleri, ülke puanına baktığımız zaman…

Türkiye’deki nüfus oranına baktığımız vakit az sayıda futbolcu çıkıyor. Ulusal Takım’da oynayan futbolcularımız ortasında da gurbetçi oyuncuların sayısı daha fazla. Bizde mahalle futbolu bitti. En büyük süzgeç mahalle maçlarıydı. Ben de oradan çıkan biriyim. Siz mahalle maçında bir grup yaparken, top sizinse en yeterli oyuncuları alırdınız. En büyük seçici mahalledeki abileridir. Grubun yeterli olmazsa mağlup olacaksın, sonuç olarak en yetenekli oyuncuları alıyorsun. Başkaları de farklı yollara gidiyorlar. Artık bizim çocuklarımızın oynayacağı hiçbir yer kalmamış. Biz tüm gün sokaklarda futbol, basketbol, voleybol oynardık. Mahallelerde aslında altyapı idmanları ve maçları yapardık lakin artık o mahallelerin yerini büyük binalar aldı. Teknoloji, bize yardım etmeli. İnsanlığımızın önüne geçmemeli.

Performans ölçümleri, tahliller, beslenme programları… Bunlarla birlikte yeteneği daha kısıtlı olan bir genç kaleci, daha âlâ yerlere gelebiliyor mu?

Tabii ki artık bir tık daha üste gidebiliyor. Artık her şeyin birbiriyle ilişkisi var. Beslenmenin fiziğiyle, dinlenmenin performansla… Kaleciler, bu teknolojik imkanlar ve yardımcı faktörler sayesinde performansını artırabilir lakin kalecilikte tek bir parametreye bakamayız. Pek çok parametrenin bir ortaya gelmesi ve bir bütün olması gerekiyor. Âlâ bir matematikçi olması lazım. Aldığı durumda bile bir açı var.

Aynı vakitte mental olarak güçlü olmalı. Şayet o gün maçta berbat bir performans göstermişse, toplumsal medyadaki reaksiyonlarla baş edebilmeli. Makûs bir maç sonrası geriden konuşulanları özümsemek, onlardan sıyrılabilmek sağlam, çelik üzere hudutlar gerektiriyor. Yalnızca kaleci gözüyle bakarsak da yanılırız. Bir atletin her istikametiyle dimdik ayakta durabilecek, hem fizikî hem ruhsal altyapı ve bunları yönetebilecek bir beyne gereksinimi var.

Son olarak, bu sezonki amaçlarınız ve eklemek istediğiniz bir bildiri var mı?

Kendi branşımız açısından, kalecilerimizin performansının çok az sayıda inişler olmasını hedefliyoruz. Ne kadar az inişli bir performans grafiği yakalarsak, kalecilerimiz de kadroya o kadar yüksek performans sağlar. Elbette düşüşler olacaktır fakat gayemiz bunu küçük geçişlerle telafi etmek ve performans çizgisini en üstte tutmak. Bunlarla birlikte grubumuza katkı sağlamış oluyoruz. Tüm takım olarak herkes şampiyonluk için çaba ediyor. En büyük gayemiz şampiyon olmak.

Taraftarımız bizim en büyük destekçimiz. Düzgün günde ve berbat günde. Biz onlardan aldığımız güçle bu heyecanı yaşıyoruz. Son maçlarımızda son dakikaya kadar bırakmadılar ve bizi desteklediler. Sonuçlarını da Konyaspor ve Gaziantep maçlarında gördük. Son dakikaya kadar grubumuza her vakit tam takviye bekliyoruz.